Phân loại các loại vôi và công dụng

1- Phân loại vôi:

Chúng ta có nhiều loại vôi trên thị trường và mỗi loại vôi có đặc tính khác nhau chứ không phải loại nào cũng giống  nhau.  Tùy theo các chất [Nguyên tố phụ] có trong vôi  như Magnesium, Sulphate, hay sự nóng của mỗi loại vôi mà cách xử dụng cũng khác nhau. Thông thường chúng ta có bốn loại vôi trên thị trường.

a/- Đá vôi [Lime stone]:

Loại vôi này hạt tương đối lớn, màu hơi xám, không đươc trắng lắm, phẩm chất không được tốt lắm. Loại nầy phần lớn chứa hai nguyên tố [ thành phần chính trong vôi] là Calcium va Carbonate [Ca  CO3] và ít nóng. dùng tốt trong đồng ruộng. Ở vùng Bắc Mỹ đa số họ dùng loại vôi nầy cho kỹ nghệ [ công nghiệp ] trồng nấm Mở [Button Mushroom] ở giai đọan phủ lớp đất trên mặt nấm để cung cấp Calcium và kiềm chế độ chua của đất phủ cho cây nấm chuẩn bị ra nấm [ Phuơng pháp làm nấm mở kỷ nghệ của Bắc My rất khác biệt, rất trái ngược với phương pháp của VN, nhưng hiệu qủa rất cao, khi nào có dịp viết về kỹ thuật trồng Button Mushroom của Bắc Mỹ tôi sể nói sâu về vấn đề nầy].  Loại vôi nầy rẻ tiền nhất

b/- Dolomite Lime:

Loại vôi nầy ở VN gọi là vôi Đố lô mít. Loại này rất tốt vì không nóng, có chứa thêm chất Magnesium [Mg]. Cho nên khi bón loại vôi nầy vào đất cây không những cung cấp được Calcium  mà còn được cung cấp thêm Magnesium. Chất Magnesium nầy sẽ giúp cho lá cây to và xanh hơn cũng như giúp cho trái và hạt qủa nặng hơn. [đa số công thức phân hóa học từ Hòa Lan họ chú trọng chất Magnesium nầy ]. Những cánh đồng của VN đa số là, những cánh đồng cổ xưa) được khai thác triệt để [ thâm canh ] Nên đa số bị thiếu Magnesium [ Theo tài liệu thế giới nghiên cứu về cánh đồng lúa nước của Đông Nam Á].  Loại vôi này rất tôt cho đồng ruộng lúa VN.

c/- Hydrate lime:

Loại vôi nầy rất nóng, dễ cháy cây, bột rất mịn, màu rất trắng, độ hòa tan rất cao. Loai vôi nây đắt tiền. It được xử dụng nhiều. Rất tốt cho sự dùng cung cấp vôi và sát trùng. Ví dụ như sát trùng và cung cấp Calcium cho ao nuôi tôm cá, chuồng trại  V.V….

d/- Vôi thach cao [Ca SO4]:

Calcium Sulphate  Nó còn có một tên tiếng Anh nữa là Gypsum [ khác với lọai dùng làm tường ở vùng Bắc Mỷ] lọai nầy gọi là vôi nhưng đùng lầm lẫn vối ba lọai vôi ở trên [ở VN có thẻ bị lầm lẫn, vì tôi đọc nhiều tài liệu VN thấy vậy]. Loại nây khi nhìn vào công thức hóa học ta thấy gốc chính là Sulphate chứ không phải là Carbonate. Vôi  nầy không được bón dưới ruộng phèn vì sẽ làm cho đất chua [acid] hơn. Đất phèn là đất chứa nhiều Sulphate Sắt hay Sulphate Nhôm [màu xám ít gặp]. Thường gặp nhất là Sulphate Sắt, màu vàng nổi trên đất, do oxýt hóa với sắt nên có màu rỉ sắt màu vàng. Sulphate Nhôm có màu Xám vì oxýt hóa với nhôm màu ten [rỉ nhôm] màu xám. Sul phate là gốc sulfur [S]  nên tạo ra Acid  làm cháy rễ cây, đại khái như vây. Nếu ta bón phân hay Vôi có chứa gốc Sulphate cho đất phèn là làm cho đất nhiều phèn thêm. Vôi nầy chỉ dùng được ở những đất Kiềm [Alkaline ].

Để hạ Kiềm. Loại phân nầy ở vùng Bắc Mỹ họ xài rất nhiều trong kỹ nghệ [công nghiêp] trồng nấm mở, bởi vì họ xài phân gà hay phân ngựa tươi [VN xài phân hoai], nên phân tươi có gốc kiềm tính họ phải xài để đua phân gà vào gần với dạng trung tính [PH =0. 7 ]. Vôi nầy có đặt tính hút và giữ ẩm nên thích hợp cho trồng nấm mở

2- Công dụng của vôi:

Như tôi nó ở trên vôi có hai công dụng chính là cung cấp chất Calcium và sửa chữa độ chua của đất cho thích hợp với từng lọai cây trồng. Loai đá vôi, loại Dolomite lime và hydrate lime dùng để cải thiên đất phèn, đất chua [đất acid]   và còn để cải thiện ngộ độc chất hữu cơ [Ngộ độc Acid], vì nhiều xác bã thực vât qúa, qua qúa trình thoái hóa của chất hữu cơ là acid đối với cây lúa nước. Còn riêng vôi thạch cao thì chỉ dùng để cải thiện đất kiềm [Alkaline]. Khi nói đến cải thiện đô chua của đất {PH], tôi xin nói thêm phương pháp cải thiện phèn để bà con nông dân có khái niệm mà áp dụng

3- Cải thiện Phèn:

Có ba phuơng pháp dể trị phèn

a/– Rửa phèn: Cho nước vào rưộng ngâm và khuấy cho phèn quậy đều vào nước và xả đi tùy theo độ phèn của ruộng mà ta làm nhiều lần hay ít.  Rồi bón vôi vào.  Phưong pháp nầy sể bị đi mất dinh dưỡng trong đất, phải dùng phân bón hóa học nhiều hơn để bù đắp vào phần dinh dưỡng bị mất. Đa số áp dụng phuơng pháp nầy cho ruộng lúa.

b/– Đào mương: Đào những con mương nhỏ để cho phèn rút xuống sâu hơn, rồi bón vôi lên mặt đất. Tưới nước cho phèn rút xuống.

c/– Đắp mô: Làm thành từng vồng dài như vồng khoai lang cho phèn rút xuông, rồi bón vôi và trồng cây trên vồng. Có thể làm nhửng vồng nhỏ thấp trong ruông lúa có bờ cao, đem trồng lúa trên vòng thấp trong ruông để tranh lúa bi phèn ở rễ mà thiệt hại

4- Độ vôi và đất:

Vôi càng mịn thì sự hiệu qủa càng nhanh và càng cao, nhưng sự thất thoát bởi gió và dòng nuớc cũng nhiều. Khi bón vôi nên tướí nuớc để vôi rút xuống đất, để tránh sự thất thoát và có tác dụng nhanh hơn. Thông thường người ta xài 20-30 kg vôi cho 100m2. Cái này tùy theo độ phèn của đất. Nếu gặp loại vôi nóng ta phải bón mười lăm ngày trước khi gieo hạt hay trồng cây lên đất

Vôi chỉ nên dùng ở những nơi đất có đầy đủ chất hữu cơ, những nơi nghèo chất hữu cơ thì không nên bón nhiều vôi, sẽ làm đất nghèo nàn thêm, vì chất hữu cơ bị  hủy hoại nhanh chóng. Vôi cũng không được xài trên những vùng đất có thành phần sét năng.  Sẽ dễ tao đất cứng thêm,  thành lớp đế cày [Hardpan]. Không tốt cho việc trồng trọt.

Tóm lại khi xài vôi phải biết rõ đặc tính của từng loại vôi. Và cách cải thiện đất phèn [đất acid] đất kiềm đất mặn: [salinity], ngộ độc hữu cơ đều giống nhau, nhưng đối với đất kiềm [ở Phan Rang, Ninh Thuận Gọi là đất cà giang cát lòi hay đất kiềm thổ] thì chi dùng vôi thạch cao [Ca SO4]. Đất mặn thì chỉ rửa mặn: lên vồng rồi tưới nước vào cho muối rút xuông sâu mà trồng cây trên vồng, không dùng vôi nào hết. Còn ngộ độc hữu cơ thì giống hệt như trị phèn.

---

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

CÔNG TY TNHH KS KIM HẢI

Địa chỉ: 92/58 Vườn Lài, P. An Phú Đông, Q.12, TPHCM

Email: kimtaidaihai@gmail.com

Hotline: 0934 162 821